‘Yıllar önce ziyaret ettiğimde hem de bulunduğu mahalle ile garajda kaybedilmiş ve ölmüşlerin yakınlarının bir araya gelerek konuştukları, mahallenin çocuklarının bu yakınlardan ölenlerin hikayelerini dinlediği bir mekandı ve beni çok etkilemişti.’
Deniz Zerin
denizzerin@yahoo.com
Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğretim görevlisi Yrd. Doç. Dr. Nazan Üstündağ, iç savaş geçirmiş ve barış görüşmeleri gerçekleştirmiş ülkelerden örnekleri topladığı son çalışmasına ilişkin T24’e konuştu.
Dünyada ulus devletler ile örgütler arasında gerçekleşen barış süreçlerine baktığımızda bunların iki amaç güttüğünü söyleyebiliriz. Bu amaçlardan birincisi egemenliğin yeniden paylaşımı, diğeri ise toplumsal barışın inşasıdır.
HDP ve CHP seçmenleri sosyal medayada kıran kırana bir mücadele sürdürüyorlar. CHP seçmenleri oyların bölünmemesi için HDP’nin seçimlerden çekilmesini, HDP’ye gönül vermişlerin dahi CHP’ye oy vermesini salık verirken, HDP’lilerse neden CHP’nin kendileri için bir seçenek olamayacağını anlatıyorlar. CHP ile ilkesel olarak, neoliberalizmden Kürtlerin özgürlüğüne kadar her konuda ayrılan bir parti kitlesinin oyları bölme suçlamasıyla karşılaşması elbette abes. Aynı şekilde en üst düzeyde yapılmış olan basına açık görüşmelerde CHP’nin HDP’ye “sizle olmak bize zarar verir” dediği gerçeği basına defalarca yansımışken HDP’nin CHP seçmenleri tarafından ittifaka çağrılması da gerçekçilikten bir o kadar uzak.
Bugün Kürdistan’da yaşananları ancak Amerika’nın Irak işgali ile benzeştirerek okumak mümkün. Çünkü Kürdistan’da devletin ve devlete direnişin paylaştığı hiç bir hukuki veya toplumsal zemin yok. Tamamıyla ayrı mantıklar üzerinden işeyen ve birbirleri ile sadece şiddet alanı dolayımıyla ilişkilenebilen iki apayrı dünyadan bahsediyoruz. Tahir Elçi’nin ölümü, hem çok sevdiğimiz birini kaybetmenin acısını, hem de bu ayrışmanın tanıklığının sancısını içeriyor.
Sosyal bilim alanında çalışan bir kadın için en zor işlerden biri, erkek egemen bilme biçimleri içinde kendine yer açmak, söylediğinin duyulmasını sağlamaktır. Çünkü erkek egemen, endüstriyel ve kapitalist bir kültür içinde yeşermiş olan sosyal bilimlerin, bilmek ile ilgili varsaydığı her şey kadınların bilme biçimlerini sosyal bilimlerin dışında tutar.
Kobanê’nin böylesi eşitsiz bir savaşta böylesi destansı bir direniş göstereceğini çok az kişi hesaplamıştı. Bugün daha da iyi anlaşıldığı üzere ittifakların ve hesapların yeniden düzenlendiği Ortadoğu’da halkların demokrasisi seçeneğini yükselten tek güç olan Kürt Özgürlük Hareketi’nin yenilgiye uğraması tüm hegemonik güçlerin işine gelecekti. IŞİD’in Kobanê’yi alması, Şengal ve Mahmur denklemini bozan HPG ve YPG güçlerinin kazandığı meşruiyetin aşınmasını sağlayacak ve bir kez daha Ortadoğu, batı kafasının Sünni, Şii, Kürt kategorilerine ve sınırlarına göre şekillenecekti.
Bedi Tan, Diyarbakır Cezaevi’nde son nefesini vermeden önce koğuştakilere “unutmayın” demiş, “hiçbir şeyi unutmayın ve her şeyi anlatın.” Yahudi soykırımı ardından hayatta kalanların yazılarında da aynı vurgu vardır.
Nazan Üstündağ, 5 Ağustos 2015
Bütün barış süreçleri birer mücadele sürecidir. Devletlerin süreçten beklentisi ve örgütlerin beklentisi örtüşmez. Devletler süreç sonunda savaş sonucu kaybettikleri bazı şeyleri geri almak ister. Bunlar hukuğun tekrar devlet elinde tekelleştirilmesi, çoğullaşmış farklı hafıza ve anlatıların tekleşmesi ve sermayeye kapanmış olan coğrafyanın tekinleşerek sermayeye açılmasıdır.